Pręt miedziany – zadanie na pozór z elektrochemii Wtorek, Lu 19 2013

Nauczyciel włożył pręcik z metalicznej miedzi do zlewki z roztworem azotanu(V) srebra. Po pewnym czasie na zanurzonej części pręta pojawiły się szare kryształki, natomiast sam roztwór zabarwił się na niebiesko. Temperatura zlewki i wskazanie wagi nie uległy zmianie.

Które z poniższych stwierdzeń wynikają z tego doświadczenia?

Lp.	Stwierdzenie	Czy można to wywnioskować na podstawie opisanego doświadczenia?
1.	Wszystkie związki zawierające jony miedzi posiadają barwę niebieską.	Tak /  Nie
2.	W tej reakcji nie powstają produkty gazowe.	Tak /  Nie
3.	Reakcja pręta miedzianego z roztworem azotanu(V) srebra jest reakcją egzotermiczną.	Tak /  Nie

 

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania znajdują się na stronie Bazy Narzędzi Dydaktycznych Instytutu Badań Edukacyjnych, skąd zaczerpnąłem to zadanie.

Leave a Response »

 

Gotowanie w papierowym kubku – Narzędzie z Bazy Narzędzi Dydaktycznych Czwartek, Sty 10 2013

Na lekcji fizyki nauczyciel ogrzewał nad płomieniem palnika papierowy kubek z wodą. Woda zaczęła wrzeć, ale papier się nie zapalił. Nauczyciel wyjaśnił, że papier ulega zapłonowi, gdy nagrzeje się do temperatury ok. 230°C. Ponieważ woda w kubku ma zawsze nie więcej niż 100°C, cały czas chłodzi papier i nie pozwala mu się zapalić. Dodał też, że papier rozgrzany do temperatury powyżej 230°C ulegnie zapłonowi nawet bez kontaktu ze źródłem ognia.

Dwoje uczniów ma wątpliwości.

1. Marek podejrzewa, że nauczyciel użył specjalnego, niepalnego rodzaju papieru.
2. Kasia uważa, że płomień jest niezbędny, aby papier się zapalił.

Nauczyciel poprosił klasę o zaplanowanie doświadczeń, których wyniki przekonają Kasię i Marka. Na następnej lekcji przeprowadzono zaproponowane przez uczniów eksperymenty. Oto ich wyniki:

1. Pusty, identyczny jak poprzednio kubek umieszczono nad płomieniem. Zapalił się.
2. Kartkę papieru przedarto na pół. Jedną część spalono nad płomieniem, a z drugiej wykonano naczynie, napełniono je wodą i umieszczono nad płomieniem − naczynie nie zapaliło się.
3. Kartkę z zeszytu umieszczono na płycie kuchenki elektrycznej nagrzanej do temperatury ok. 500°C. Papier zapalił się.
4. Papierowy kubek z wodą wstawiono do kuchenki mikrofalowej i podgrzewano, aż woda zaczęła wrzeć. Kubek nie zapalił się.

Które eksperymenty obalają hipotezę Marka, a które Kasi?

Eksperyment	Czy jego wynik obala hipotezę
	Marka (I)	Kasi (II)
A.	Tak  /   Nie	Tak  /   Nie
B.	Tak  /   Nie	Tak  /   Nie
C.	Tak  /   Nie	Tak  /   Nie
D.	Tak  /   Nie	Tak  /   Nie

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania można znaleźć w linku.

Zamieszczone powyżej zadanie pochodzi z Bazy Narzędzi Dydaktycznych Instytutu Badań Edukacyjnych.

Leave a Response »

 

Metoda naukowa dla najmłodszych:) Czwartek, Sty 3 2013

Na tablicy społeczności Tiffany Art – Nerdy Baby Artwork z Facebooka znalazłem jeden z przykładów przemawiających za tym, że nawet najmniejsze dzieci posługują się metodą naukową:-D

Miłej analizy rysunku!

One Response »

 

Szkoła Zimowa projektu Establish i SAILS – Kraków Środa, Gru 19 2012

Na stronie Zakładu Dydaktyki Chemii UJ pojawiło się zaproszenie dla nauczycieli chemii, biologii i fizyki.

Poniżej informacje o Szkole:

Tematyka warsztatów obejmuje metody nauczania kształtujące postawy i umiejętności badawcze uczniów, w tym pracę metodą projektów. Zajęcia realizowane będą w postaci wykładów, warsztatów i ćwiczeń laboratoryjnych.

Szkolenie odbędzie się w Krakowie, w dniach 20 – 23.02.2013.

Zachęcamy Państwa do udziału i rozpropagowania zaproszenia wśród znajomych nauczycieli zarówno gimnazjów, jak i szkół ponadgimnazjalnych. Udział kilku nauczycieli z jednej szkoły jest mile widziany.

Liczba uczestników szkoły jest ograniczona do 80 osób. Uczestnictwo jest możliwe jedynie po dokonaniu elektronicznej rejestracji (pomoc w rejestracji) – decyduje kolejność zgłoszeń, rejestracja zostanie zamknięta 31.01.2013. Ze względów formalnych rejestracja podzielona jest na dwie części: 1. – dla nauczycieli chemii; 2. – dla nauczycieli biologii i fizyki. Dalsze informacje będą przesyłane zakwalifikowanym uczestnikom pocztą elektroniczną.

Całkowity koszt uczestnictwa – 120 zł, w cenę wliczono koszt wyżywienia i noclegi od wtorku 19.02 do soboty 23.02.

Szkoła Zimowa organizowana jest przez pracowników Wydziału Chemii; Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi oraz Instytutu Fizyki UJ.

 

PROGRAM RAMOWY

Środa 20.01

Wykłady i zajęcia warsztatowe

Czwartek 21.01

• Chemicy – wycieczka naukowa
• Biolodzy i Fizycy – laboratorium

Piątek 22.01

• Chemicy – laboratorium
• Biolodzy i Fizycy – element ICT w nauczaniu przez odkrywanie
• Metoda projektów

Sobota 23.01

• Zajęcia warsztatowe

Link do strony z zaproszeniem.

Leave a Response »

 

Chemiczne fontanny – katalog filmowy eksperymentów raczej spoza podstawy programowej Piątek, List 9 2012

Umieszczam link do tej strony z pełna świadomością tego, że wiem, że wielu nauczycieli poszukuje również eksperymentów spoza nowej podstawy programowej. Takich, które zachęciłyby uczniów do zajmowania się naukami przyrodniczymi.

Zawsze jednak trzeba pamiętać co stoi ponad tym wszystkim – eksperymenty nie mają być tylko ciekawym dodatkiem do lekcji. Powinny służyć refleksji, lub być podstawą do dociekania naukowego.

Na ich podstawie uczniowie powinni ćwiczyć metodologię przeprowadzania eksperymentu, a więc: uczyć się stawiać pytania badawcze, weryfikować hipotezę, formułować wnioski i odróżniać wnioski od obserwacji…

Więcej o metodologii eksperymentu i o metodzie badawczej pisałem tutaj.

Strona główna — Weird Science.

Leave a Response »

 

Pograjmy w pierwiastki chemiczne – propozycja gry jako pracy domowej/projektu Środa, List 7 2012

Proponuję dzisiaj pewną zabawę, którą można zaoferować uczniom w formie pracy domowej, a może jako projekt?

Wyobrażam sobie, że można by było ją zrealizować zaraz po dziale dotyczącym układu okresowego pierwiastków.

Pomysł nie jest oryginalnie mój – przeczytałem kiedyś (i z resztą przedstawiłem krótko na jednej z konferencji z nauczycielami) podobny plan zajęć z uczniami na jednej z amerykańskich stron internetowych.

Na czym taka zabawa miałaby polegać?

PIERWIASTKI CHEMICZNE W MOIM OTOCZENIU

Ogólnie rzecz ujmując celem całej gry jest zaproponowane uczniom poszukania CZYSTYCH pierwiastków w ich otoczeniu, zdobyciu ich próbek, opisaniu ich (i oczywiście sposobu ich pozyskania) odpowiednim skatalogowaniu i przyniesieniu ich do szkoły.

Opis sposobu pozyskania jest ważnym elementem gry, ponieważ niektórzy uczniowie mogą mieć znacznie ułatwioną sytuację pozyskiwania pierwiastków ze względu na rożne powiązania rodzinne. Gra powinna być oceniana w końcu w sposób sprawiedliwy.

Kilka ważnych punktów:

• Pierwiastki muszą występować w stanie czystym, a nie związków, czy mieszanin.
• Próbki muszą być zdobyte w legalny i bezpieczny sposób.
• Nauczyciel powinien wskazać których pierwiastków próbek uczniom nie wolno próbować zdobywać – chodzi oczywiście o względy bezpieczeństwa.
• Skatalogowanie mogłoby polegać przykładowo na:
  – podaniu jak sprawdzić, że to rzeczywiście ten pierwiastek,
  – podaniu masy próbki
  – podaniu jej cech fizycznych takich jak barwa, zapach, może gęstość
  – przypisaniu głównych cech z układu okresowego: metal/niemetal, liczba atomowa, numer grupy.

Jak i co punktować?

Podam tutaj jedynie tylko pewne wskazówki, które można modyfikować wedle uznania.

• Za każdy przyniesiony okaz metalu: 10 punktów
• Za każdy przyniesiony okaz niemetalu: 15 punktów, gazu: 20 punktów
• Za ewentualne podanie próby/cechy sposobu analizy: 5 punktów
• Za prawidłowe oznaczenie masy dla każdej z próbek: 2 punkty
• Za prawidłowe przypisanie cechy fizycznej: 1 punkt za cechę, 10 punktów dodatkowych, jeśli gęstość została ZMIERZONA
• Za prawidłowe przypisanie cechy z układu okresowego: 2 punkty za cechę

Uwaga: PUNKTY UJEMNE

• Za przyniesienie związku chemicznego/mieszaniny zamiast czystego pierwiastka: minus 5 punktów
• Za pomyłkę w każdej z cech katalogujących: minus 1 punkt
• Za nie przestrzeganie reguł BHP: minus 5 punktów

Hmmm…

Myślicie że to do zrealizowania?

źródło zdjęcia

Leave a Response »

 

Testowanie hipotez, metoda naukowa – piosenka Poniedziałek, List 5 2012

Piosenka dotycząca metody naukowej:-)

Poniżej tekst, a po nim link do Yuotube.com. Zachęcam:-]

If there’s a question bothering your brain

That you think you know how to explain

You need a testYeah, think up a test
If it’s possible to prove it wrong

You’re going to want to know before too long

You’ll need a test
If somebody says they figured it out

And they’re leaving any room for doubt

Come up with a testYeah, you need a test
Are you sure that that thing is true?

Or did someone just tell it to you?

Come up with a test
Test it out

Find a way to show what would happen

If you were incorrect (Test it out) A fact is just a fantasy

Unless it can be checked

Make a testTest it out

If you want to know if it’s the truth

Then, my friend, you are going to need proof

Come up with a test

Yeah, you need a test
Don’t believe it ’cause they say it’s soIf it’s not true, you have a right to know

Put it to the test (put it to the test)

Yeah, test it out (put it to the test)

Yeah, put it to the test (put it to the test)

Put it to the test (put it to the test)

put it to the test they might be giants

via Put it to the Test – They Might Be Giants – YouTube.

Leave a Response »

 

Zasady pracy laboratoryjnej na wesoło Piątek, Paźdź 19 2012

Znalazłem gdzieś w Internecie:-}

Wspaniałe i do góry nogami.

Leave a Response »

 

BioCentrum Edukacji Naukowej – Warsztaty laboratoryjne dla dzieci z pasją o biologii Czwartek, Paźdź 18 2012

Informacja ze strony BioCentrum:

Jak długie jest DNA? Czy bakterie mają włosy? Kto zjada geny? Ile witamin jest w cukierkach?cukierkach? Na te i wiele innych pytań dzieci znajdą odpowiedź wykonując proste eksperymenty w prawdziwym laboratorium!

 

Uzbrojone w pipetki i probówki będą izolować, mieszać i obserwować, jak złożony jest otaczający nas świat. Przy tych wielkich odkryciach towarzyszyć im będą dorośli opiekunowie, dla których też przygotowaliśmy niespodzianki a rodzinny charakter zajęć sprawia, że są one doskonałym sposobem na wspólne spędzenie wolnego czasu.

 

Warsztaty Z pasją o biologii! jako jedyne odbywają się w prawdziwym laboratorium biologii molekularnej – już sam ten fakt robi na dzieciach wielkie wrażenie 🙂 

Sprawdź terminy i zapisz się na warsztaty:

• Ile witamin jest w cukierkach, czyli kuchenne eksperymenty! 
  
  • 4 października (czwartek), godzina 17.00
  • 24 października (środa), godzina 17.00
  • 22 listopada (czwartek), godzina 17.00
• Na tropach DNA – zostań detektywem i rozwiąż zagadkę kryminalną!
  • 10 października (środa), godzina 17.00
  • 8 listopada (czwartek), godzina 17.00
  • 29 listopada (czwartek), godzina 17.00
• Wszyscy jemy geny, czyli o DNA na wesoło!
  
  • 18 października (czwartek), godzina 17.00
  • 15 listopada (czwartek), godzina 17.00
  • 6 grudnia (czwartek) – Mikołajki!, godzina 17.00

Wiele lat pracy z młodzieżą pozwoliło nam przygotować unikatowy program warsztatów edukacyjnych dostosowanych do dzieci w wieku 11-13 lat. Podczas zajęć Mali Naukowcy będą wykonywać każdy eksperyment własnoręcznie, oczywiście pod czujnym okiem doświadczonego prowadzącego.

Opiekunowie będą towarzyszyć dzieciom i brać czynny udział w wykonywaniu doświadczeń. Z myślą o nich przygotowaliśmy też materiały, które pomogą im w dalszym rozwijaniu pasji dziecka już w domu.

BioCentrum Edukacji Naukowej – Warsztaty laboratoryjne dla dzieci Z pasją o biologii.

Leave a Response »

 

Wskaźniki trochę inaczej, czyli chemia czerwonej kapusty – film i zadanie Wtorek, Paźdź 16 2012

Zalecane warunki i sposób realizacji podstawy programowej przedmiotu chemia podają, że na III etapie edukacyjnym

• nauczyciele powinni wygospodarować czas na eksperymentowanie (…)
• na zajęciach uczeń powinien mieć szanse obserwowania, badania, dociekania (…)
• (…)
• nauczyciele powinni w doświadczeniach wykorzystywać substancje z życia codziennego (np. esencję herbacianą, sok z czerwonej kapusty, ocet, mąkę, cukier).

Aby temu zaleceniu poczynić zadość przedstawiam dziś zadanie zatytytułowane zielona jajecznica, pochodzące ze stale rozrastającej się Bazy Narzędzi Dydaktycznych IBE.

Czego dotyczy zadanie?

Informacja ze strony BND:

Zadanie pokazuje problem wykorzystania jako odczynnika chemicznego soku z czerwonej kapusty, a więc substancji z codziennego życia ucznia. Pomimo, że w wymaganiach szczegółowych podstawy programowej przedmiotu chemia dla III etapu edukacyjnego sok ten nigdzie nie jest wymieniony wprost, to jednak punkt 6.6 podaje, że uczeń wskazuje na zastosowania wskaźników (…), oraz rozróżnia doświadczalnie kwasy i zasady za pomocą wskaźników. Można ponadto założyć, że sok taki jest substancją z życia codziennego, a takie wymienione są w punkcie 1.1 treści nauczania: uczeń opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów (…) i wykonuje doświadczenia, w których bada właściwości wybranych substancji. Sok z czerwonej kapusty pojawia się za to w Zalecanych Warunkach i Sposobie Realizacji podstawy programowej przedmiotu chemia, gdzie można znaleźć zapis, że nauczyciele powinni w doświadczeniach wykorzystywać substancje z życia codziennego (np. esencję herbacianą, sok z czerwonej kapusty, ocet, mąkę, cukier).

Zadanie jest złożone i wymaga od ucznia:

• wiadomości o właściwościach soku z czerwonej kapusty, a w szczególności o tym, że zmienia barwę z czerwonej na zieloną pod wpływem zasad (6.6, 6.8),
• wiadomości na temat tego, że roztwór soli kuchennej ma odczyn obojętny, więc nie wpłynie w żaden sposób na zabarwienie soku z czerwonej kapusty (1.1, 6.8).

Przykładowy film pokazujący zieloną jajecznicę można znaleźć tutaj, chociaż osobiście radziłbym każdemu samemu zrobić taką jajecznicę:-)

Poniżej bardzo ładny, krótki filmik o wywarze z czerwonej kapusty jako o wskaźniku kwasowo-zasadowym.

Red Cabbage Chemistry at Steve Spangler Science.

Leave a Response »