Kwartalnik naukowy Edukacja Biologiczna i Środowiskowa – wolny dostęp Środa, Mar 13 2013 

Ze strony czasopisma:

Kwartalnik naukowy Edukacja Biologiczna i Środowiskowa jest adresowany przede wszystkim do nauczycieli przedmiotów przyrodniczych. Proponujemy go jednak również uczniom i studentom, którzy pragną rozszerzyć swoją wiedzę, a także naukowcom zaangażowanym w ulepszanie dydaktyki przedniotów przyrodniczych w szkole. Wierzymy, że dzięki lekturze EBiŚ nauczyciele będą mogli jeszcze ciekawiej i skuteczniej poprowadzić zajęcia w szkole, zaś uczniowie i studenci zyskają wiarygodne źródło wiedzy z dziedzin, którymi się interesują.

Najnowszy numer kwartalnika przynosi wiele zmian, z których najważniejsze, to:

  • przeniesienie czasopisma do Internetu i wolny dostęp do jego zasobów na stronach IBE
  • zmiany w układzie tekstu – podział na trzy główne sekcje: Nauka, Szkoła, oraz Krótko 
  • zmiana Redaktora Naczelnego czasopisma
  • rozszerzenie problematyki na przedmioty przyrodnicze

Opis każdej z sekcji czasopisma (ze strony):

NAUKA – artykuły, przede wszystkim o charakterze przeglądowym, które mają szansę zainteresować nie tylko ambitnego nauczyciela, lecz także uczniów i studentów pasjonujących się naukami przyrodniczymi. Nie odbiegają one daleko od tematów poruszanych w szkole, jednak chętnie publikujemy wśród nich artykuły traktujące o bieżących odkryciach naukowych, które jeszcze nie miały szansy trafić do podręczników.

SZKOŁA – teksty mające bezpośrednie przełożenie na praktykę dydaktyczną w szkole: artykuły lub materiały przedstawiające rozmaite źródła informacji (np. serwisy internetowe), metody pracy z uczniami, scenariusze lekcji lub opracowania (np. podsumowujące realizację projektu dydaktycznego), które pomagają w codziennej pracy nauczycieli.

KRÓTKO – recenzje książek i innych materiałów (nawet płyt z muzyką), zapowiedzi wydarzeń lub ich podsumowania itd., czyli wszystko, co może być interesujące dla czytelników EBiŚ, a nie wymaga poświęcenia wielu stron w kwartalniku.

Linki do artykułów z bieżącego numeru:

NAUKA

Komórki macierzyste. Część I – wprowadzenie

W komórkowej orkiestrze – o temacie muzycznym (sno)RNA

Nefron

Zdrowie i medycyna w religiach świata

SZKOŁA

Wirtualna politechnika. Otwarte kursy internetowe w edukacji przyrodniczo-technicznej

Geoportal krajowy ważnym źródłem informacji przestrzennej o środowisku geograficznym w procesie edukacji

Charakterystyka skutecznej EZR w szkole w świetle dokumentów ONZ i badań przeprowadzonych w Polsce i w Wielkiej Brytanii

Czy bać się przyrody?

Mediacja problemów środowiskowych – propozycje rozwiązań dydaktycznych

Poród – konspekt zajęć edukacyjnych z przyrody

Nowe zadania PPP

KRÓTKO

Recenzja płyty Here comes Science zespołu They Might Be Giants

Recenzja książki Pomagamy dzieciom w badaniu świataM. Kwaśniewskiej i W. Żaby-Żabińskiej

Recenzja książki Edukacja środowiskowa Ryszarda Kowalskiego

Nowości ze świata nauki

Dotknąć biologii. II Ogólnopolska Noc Biologów na UW

Zdjęcie numeru: Tygrzyk paskowany

Załącznik: karty pracy i zadania

Pręt miedziany – zadanie na pozór z elektrochemii Wtorek, Lu 19 2013 

Nauczyciel włożył pręcik z metalicznej miedzi do zlewki z roztworem azotanu(V) srebra. Po pewnym czasie na zanurzonej części pręta pojawiły się szare kryształki, natomiast sam roztwór zabarwił się na niebiesko. Temperatura zlewki i wskazanie wagi nie uległy zmianie.

Które z poniższych stwierdzeń wynikają z tego doświadczenia?

Lp. Stwierdzenie Czy można to wywnioskować na podstawie opisanego doświadczenia?
 1. Wszystkie związki zawierające jony miedzi posiadają barwę niebieską.   Tak /  Nie
 2. W tej reakcji nie powstają produkty gazowe.   Tak /  Nie
 3. Reakcja pręta miedzianego z roztworem azotanu(V) srebra jest reakcją egzotermiczną.   Tak /  Nie

 

Przyroda (w szkole ponadgimnazjalnej) – nowy przedmiot, nowy styl nauczania Poniedziałek, Sty 28 2013 

W dniu 26 stycznia 2013 roku  w budynku Collegium Chemicum Uniwersytetu Marii Skłodowskiej-Curie,  odbyło się spotkanie zorganizowane przez Zakład Dydaktyki Chemii UMCS i Sekcję Dydaktyczną PTChem, którego celem było przedyskutowanie problemów związanych z realizacją od nowego roku szkolnego w szkołach ponadgimnazjalnych przedmiotu „Przyroda”.

Na stronie UMCS dostępne są materiały ze spotkania udostępnione przez prelegentów, z którymi warto się zaznajomić:

  • prezentacja „Przyroda w liceum – koncepcje i założenia” prof. dr hab. Ewy Bartnik – pdf
  • prezentacja „Przyroda – nowy przedmiot, nowy styl nauczania” mgr Urszuli Poziomek i mgr Marcina Chrzanowskiego – pdf
  • materiały będące rezultatem kursu doskonalącego realizowanego przez U. Poziomek we WCIES, 2011: konspekt 1konspekt 2

Gotowanie w papierowym kubku – Narzędzie z Bazy Narzędzi Dydaktycznych Czwartek, Sty 10 2013 

Na lekcji fizyki nauczyciel ogrzewał nad płomieniem palnika papierowy kubek z wodą. Woda zaczęła wrzeć, ale papier się nie zapalił. Nauczyciel wyjaśnił, że papier ulega zapłonowi, gdy nagrzeje się do temperatury ok. 230°C. Ponieważ woda w kubku ma zawsze nie więcej niż 100°C, cały czas chłodzi papier i nie pozwala mu się zapalić. Dodał też, że papier rozgrzany do temperatury powyżej 230°C ulegnie zapłonowi nawet bez kontaktu ze źródłem ognia.

Papierowy pojemnik

Dwoje uczniów ma wątpliwości.

  1. Marek podejrzewa, że nauczyciel użył specjalnego, niepalnego rodzaju papieru.
  2. Kasia uważa, że płomień jest niezbędny, aby papier się zapalił.

Nauczyciel poprosił klasę o zaplanowanie doświadczeń, których wyniki przekonają Kasię i Marka. Na następnej lekcji przeprowadzono zaproponowane przez uczniów eksperymenty. Oto ich wyniki:

  1. Pusty, identyczny jak poprzednio kubek umieszczono nad płomieniem. Zapalił się.
  2. Kartkę papieru przedarto na pół. Jedną część spalono nad płomieniem, a z drugiej wykonano naczynie, napełniono je wodą i umieszczono nad płomieniem − naczynie nie zapaliło się.
  3. Kartkę z zeszytu umieszczono na płycie kuchenki elektrycznej nagrzanej do temperatury ok. 500°C. Papier zapalił się.
  4. Papierowy kubek z wodą wstawiono do kuchenki mikrofalowej i podgrzewano, aż woda zaczęła wrzeć. Kubek nie zapalił się.

Które eksperymenty obalają hipotezę Marka, a które Kasi?

 Eksperyment       Czy jego wynik obala hipotezę
Marka (I) Kasi (II)
A.  Tak  /   Nie  Tak  /   Nie
B.  Tak  /   Nie  Tak  /   Nie
C.  Tak  /   Nie  Tak  /   Nie
D.  Tak  /   Nie  Tak  /   Nie

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania można znaleźć w linku.

Zamieszczone powyżej zadanie pochodzi z Bazy Narzędzi Dydaktycznych Instytutu Badań Edukacyjnych.

Syrop na kaszel – zadanie z Bazy Narzędzi Dydaktycznych Niedziela, Sty 6 2013 

Lekarz polecił pani Hani przyjmować syrop sosnowy na kaszel. Pani Hania przeczytała na opakowaniu, że 100 g syropu zawiera:

  • wyciąg sosnowy płynny – 6,6 g,
  • wyciąg z kopru włoskiego – 1,0 g,
  • substancję przeciwkaszlową – 0,05 g,
  • substancje pomocnicze: wodę, etanol (5%) i sacharozę.

W butelce jest 125 g syropu, a pojedyncza dawka wynosi 20 g.

Stężenie alkoholu w promilach (P) we krwi kobiety można oszacować stosując zamieszczony poniżej wzór, w którym A oznacza masę wypitego czystego alkoholu w gramach, a W to masa ciała w kilogramach.

Osoba, która ma we krwi więcej niż 0,2 promila alkoholu, nie może prowadzić pojazdów mechanicznych.

Zadanie 1

Ile gramów czystego etanolu znajduje się w butelce syropu?   

 A. 0,75
 B. 5,0
 C. 15,0
 D. 6,25

Odpowiedź, podstawa programowa i omówienie zadania

Zadanie 2

Czy pani Hania, która waży 50 kg, może prowadzić samochód po przyjęciu jednorazowej dawki leku?

 I.  Może, ponieważ stężenie alkoholu w jej krwi wynosi mniej niż 0,05 promila.
 II.  Może, ponieważ stężenie alkoholu w jej krwi wynosi poniżej 0,2 promila, chociaż przekroczyło 0,05 promila.
 III.  Nie może, ponieważ stężenie alkoholu w jej krwi wynosi więcej niż 0,2 promila, chociaż nie przekroczyło 0,5 promila.
 IV.  Nie może, ponieważ stężenie alkoholu w jej krwi wynosi więcej niż 0,5 promila.

Szczegółowy opis wiązki zadań oraz przypisanie wymagań z podstawy programowej i opis umiejętności mierzonych w zadaniu można znaleźć na stronie Bazy Narzędzi Dydaktycznych.

Piktogramy – narzędzie dydaktyczne z BND IBE Wtorek, List 27 2012 

Poniżej przedstawiono trzy ostrzegawcze znaki graficzne – tak zwane piktogramy, wraz z ich skróconym opisem. Znaki te są obowiązkowo umieszczane przez producentów na opakowaniach wszelkich substancji chemicznych mogących stanowić zagrożenie dla człowieka lub środowiska.

Piktogram 1    –  substancje bardzo łatwopalne
Piktogram 2    –  substancje żrące
Piktogram3    –  substancje toksyczne

Który lub które spośród wyżej opisanych znaków należałoby nakleić na pojemniki  z substancjami wymienionymi w tabeli?

Substancja

Piktogram:

Piktogram 1

Piktogram:

Piktogram 2

 Piktogram:

Piktogram3

1. gaz propan-butan  Tak  /   Nie  Tak  /   Nie  Tak  /   Nie
2. wodorotlenek sodu  Tak  /   Nie  Tak  /   Nie  Tak  /   Nie
3. alkohol metylowy  Tak  /   Nie  Tak  /   Nie  Tak  /   Nie

Pochodzenie oraz dodatkowy, szczegółowy opis zadania: Narzędzie dydaktyczne.

Spiralny układ okresowy – zadanie z BND IBE Wtorek, List 20 2012 

W zadaniu przedstawiono dwie wersje układu okresowego: tradycyjny układ okresowy, a pod nim jego spiralną wersję. Spiralny układ okresowy zorganizowany jest na nieco innych zasadach niż jego tradycyjna wersja.

Źródło rysunku (Zmodyfikowany) http://www.meta-synthesis.com/webbook/35_pt/600px-Periodic_table_(spiral_format).SVG-1.png, zmodyfikowany

Na układzie spiralnym liczbę zwojów spirali oznaczono numerami od 1 do 7.

Oceń, które stwierdzenia są fałszywe, a które prawdziwe.

Lp. Stwierdzenie Prawda czy fałsz?
I. Pierwiastek oznaczony jako Y położony jest w 16 grupie układu okresowego.  prawda /  fałsz
II. Pierwiastek oznaczony symbolem X to fosfor.  prawda /  fałsz
III. Numer zwoju spirali odzwierciedla liczbę powłok elektronowych w atomach pierwiastków.  prawda /  fałsz

Pełen opis zadania, odpowiedź, oraz takie szczegóły jak: podstawa programowa i omówienie zadania można znaleźć sięgając do Bazy Narzędzi Dydaktycznych IBE, skąd z resztą pochodzi przedstawiane zadanie

EUROPEJSKIE BADANIA JAKOŚCI EDUKACJI SZKOLNEJ – DOŚWIADCZENIA HOLANDII WNIOSKI DLA POLSKICH INSTYTUCJI SZKOLNYCH Sobota, List 17 2012 

EUROPEJSKIE BADANIA JAKOŚCI EDUKACJI SZKOLNEJ – DOŚWIADCZENIA HOLANDII I WNIOSKI DLA POLSKICH INSTYTUCJI SZKOLNYCH

29 listopada
Hotel Golden Tulip Warszawa, wstęp wolny

Celem seminarium jest zaprezentowanie jednego z bardziej nowoczesnych systemów egzaminacyjnych w Europie. Analizy IBE wykazują, że arkusze egzaminacyjne tworzone przez CITO (Institute for Test Development in the Netherlands) łączą ze sobą sprawdzenie wiadomości oraz umiejętności złożonych w interesujący sposób. Gościem specjalnym spotkania będzie członek tej instytucji Huub Kurstjens. W swoim wystąpieniu przedstawi on sposób funkcjonowania CITO oraz opowie o holenderskim systemie oceniania. W drugiej części seminarium przybliży procedury tworzenia zadań egzaminacyjnych.
Równie istotną częścią seminarium będzie dyskusja z udziałem pozostałych uczestników
seminarium. Będzie to okazja do wymiany poglądów między przedstawicielami wielu instytucji edukacyjnych na temat różnych form egzaminów oraz możliwości ich wykorzystania w Polsce.

Seminarium odbędzie się dnia 29 listopada 2012r. w Hotelu Golden Tulip w Warszawie, przy ulicy Towarowej 2, w sali Azalia 2

Seminarium prowadzone będzie w języku angielskim. Zapewniamy tłumaczenie na język polski.

Seminarium jest realizowane w ramach projektu „Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacji zaplecza badawczego”, współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Prosimy o potwierdzenie udziału najpóźniej do dnia 23 listopada na adres:seminaria@ibe.edu.pl

20121117-165846.jpg

Diagnoza Kompetencji Gimnazjalistów – zadania na stronie Środa, List 14 2012 

Można już przejrzeć wszystkie 24 zadania z tegorocznej Diagnozy.

Z każdego przedmiotu w arkuszu było 6 zadań, z czego jedno podwójne (za 2 punkty), co nieco różni ten arkusz od arkusza egzaminu gimnazjalnego z tego roku i arkusza diagnozy sprzed roku, gdzie zadań było nieco mniej.

Po przejrzeniu chemii stwierdzam, że:

  • zdecydowanie reprezentatywnie odzwierciedlają TREŚCI z podstawy programowej.
  • podoba mi się również to, że są zadania zadania, które jakkolwiek dotyczą życia. To bardzo ważne, żeby chemia nie była nauczana i sprawdzana  jedynie w abstrakcyjny sposób.
  • niespodziankę mogły stanowić dla nauczycieli i uczniów białka, które na egzaminie gimnazjalnym w zasadzie nie zdarzają się.
  • zupełnie nietypowym zadaniem było zadanie z olejkiem z kwiatu pomarańczy gorzkiej. Z jednej strony bardzo proste, bo w tym zadaniu wystarczyło „wiedzieć na co się patrzeć”, a z drugiej strony obawiam się, że uczniowie będą mieli z nim duży problem. Obawiam się, że problem ten może wynikać ze sposobu w jaki uczy się uczniów chemii organicznej – bez pokazywania im głównej drogi, jaką mają podążać ucząc się kolejnych grup. Kiedy rozmawiałem z uczniami z różnych szkół gimnazjalnych zazwyczaj mieli trudność z wyjaśnieniem mi roli, jaką pełni grupa funkcyjna w cząsteczce. Ponadto mówili, że kolejnych grup związków uczą się bez powiązania z innymi grupami. No więc może być problem. No, ale na szczęście to jeszcze nie egzamin :-}

Uczniowie mogli mieć pewne problemy z rozwiązaniem niektórych zadań z chemii jako, że jak podejrzewam w listopadzie jeszcze nie przerobiono na lekcjach amin, aminokwasów, estrów, czy białek. Myślę sobie jednak, że ważną sprawą w diagnozie jest oprócz badania poziomu wiadomości i umiejętności uczniów samo pokazanie nowych typów zadań, nowego sposobu sprawdzania umiejętności i nowego podejścia w egzaminowaniu.

W piątek i sobotę odbędzie się jeszcze konferencja dla nauczycieli ze szkół biorących udział w Diagnozie.

Poniżej umieszczam pliki pdf z Diagnozy.

ARKUSZ DIAGNOSTYCZNY GM-P1-125

KLUCZ ODPOWIEDZI I PUNKTOWANIA ZADAŃ GM-P1-125

WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI GM-P1-125

Wapno budowlane – zadanie z opisem Środa, List 7 2012 

Na schemacie przedstawiono w uproszczony sposób przemiany związków wapnia mających zastosowanie w budownictwie. Strzałka skierowana w górę oznacza, że energia musi być dostarczona, aby zaszła reakcja, natomiast strzałka skierowana w dół oznacza, że energia wydziela się w trakcie reakcji.

 

 

Reakcja

 

Przeanalizuj schemat, a następnie zaznacz w tabeli poniżej, której (lub których) reakcji ze schematu dotyczy opis.

 

Opis reakcji ze schematu Numer reakcji ze schematu
I. Reakcja zachodzi pod wpływem ogrzewania.  1  /   2  /   3
II. Jest to reakcja egzoenergetyczna.  1  /   2  /   3

 

Po pełen opis zadania, oraz odpowiedź, takie szczegóły jak: podstawa programowa i omówienie zadania zapraszam do Bazy Narzędzi Dydaktycznych IBE, skąd z resztą pochodzi przedstawiane zadanie.

 

Następna strona »