Czego (jeszcze) nie wiecie o swojej skórze… Piątek, Mar 22 2013 

… a co warto dowiedzieć się z Internetu.

Na stronie sprzedającej profesjonalne antyperspiranty dowiedziałem się dzisiaj, że (cytuję):

Ludzki pot w większości przypadków nie ma zapachu dopóki nie zostanie rozłożony przez bakterie. Stosowanie mydeł o odczynie zasadowym powoduje obniżenie pH (!), co sprzyja kolonizacji bakterii. Bakterie żywią się potem, złuszczającym się naskórkiem, a tym samym wydalają kwas trans-3-metylo-2-heksenowy, który jest główną przyczyną przykrego zapachu. Proces ten jest silniejszy po usunięciu owłosienia, gdyż włosy znajdujące się w dole pachowym powodują, że pot nie zostaje na skórze, a ta jest wystarczająco sucha, aby zapobiec kolonizacji bakteryjnej.

Pozostawię ten wpis bez komentarza i pogratuluję jedynie inwencji autorom powyższych zapisów. Niezmiernie mnie ubogaciły.

Współczesne zastosowania pierwiastków: BOR Poniedziałek, List 5 2012 

Tym razem znów zacznę od zastosowania raczej tradycyjnego, a nie nowoczesnego. Niemniej jednak jest to zastosowanie bardzo powszechne. Piszę o kwasie borowym, popularnie nazywanym kwasem bornym.

Kwas borny można kupić w aptece w postaci proszku, jak i w postaci 3 procentowego roztworu.

20121105-223012.jpg20121105-223504.jpg

Roztwór kwasu bornego posiada wlaściwości bakterio- i grzybostatyczne. Działa słabo odkażająco, ponadto wykazuje działanie ściągające i wysuszające.

Bor stosuje się w nowoczesnych urządzeniach w ich elementach składowych, a mianowicie silnych magnesach, zwanych potocznie magnesami neodymowymi.

Magnesy neodymowe o składzie Nd2Fe14B są najsilniejszym typem magnesów trwałych. Można je znaleźć w komputerowych twardych dyskach, odtwarzaczach CD oraz DVD, telefonach komórkowych i innych.

No i oczywiście można się nimi bawić:-)

Tu można posłuchać jak „śpiewają” magnesy neodymowe.

 

link do strony producenta magnesów neodymowych

Jad pszczół – zadanie z Bazy Narzędzi Dydaktycznych Środa, Paźdź 31 2012 

Pszczoły wraz z jadem wydzielają śladowe ilości substancji chemicznej, której strukturę pokazano na rysunku. Substancja ta wskazuje innym pszczołom miejsce do żądlenia.

Obrazek

Do której z grup zalicza się substancja wydzielana przez pszczoły wraz z jadem?

 A. alkoholi,

 B. estrów,

 C. kwasów karboksylowych,

 D. tłuszczów.

Pochodzenie oraz dodatkowy, szczegółowy opis zadania: Narzędzie dydaktyczne: Jad pszczół.

Wskaźniki trochę inaczej, czyli chemia czerwonej kapusty – film i zadanie Wtorek, Paźdź 16 2012 

Zalecane warunki i sposób realizacji podstawy programowej przedmiotu chemia podają, że na III etapie edukacyjnym

  • nauczyciele powinni wygospodarować czas na eksperymentowanie (…)
  • na zajęciach uczeń powinien mieć szanse obserwowania, badania, dociekania (…)
  • (…)
  • nauczyciele powinni w doświadczeniach wykorzystywać substancje z życia codziennego (np. esencję herbacianą, sok z czerwonej kapusty, ocet, mąkę, cukier).

Aby temu zaleceniu poczynić zadość przedstawiam dziś zadanie zatytytułowane zielona jajecznica, pochodzące ze stale rozrastającej się Bazy Narzędzi Dydaktycznych IBE.

Czego dotyczy zadanie?

Informacja ze strony BND:

Zadanie pokazuje problem wykorzystania jako odczynnika chemicznego soku z czerwonej kapusty, a więc substancji z codziennego życia ucznia. Pomimo, że w wymaganiach szczegółowych podstawy programowej przedmiotu chemia dla III etapu edukacyjnego sok ten nigdzie nie jest wymieniony wprost, to jednak punkt 6.6 podaje, że uczeń wskazuje na zastosowania wskaźników (…), oraz rozróżnia doświadczalnie kwasy i zasady za pomocą wskaźników. Można ponadto założyć, że sok taki jest substancją z życia codziennego, a takie wymienione są w punkcie 1.1 treści nauczania: uczeń opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami stosowanych na co dzień produktów (…) i wykonuje doświadczenia, w których bada właściwości wybranych substancji. Sok z czerwonej kapusty pojawia się za to w Zalecanych Warunkach i Sposobie Realizacji podstawy programowej przedmiotu chemia, gdzie można znaleźć zapis, że nauczyciele powinni w doświadczeniach wykorzystywać substancje z życia codziennego (np. esencję herbacianą, sok z czerwonej kapusty, ocet, mąkę, cukier).

Zadanie jest złożone i wymaga od ucznia:

  • wiadomości o właściwościach soku z czerwonej kapusty, a w szczególności o tym, że zmienia barwę z czerwonej na zieloną pod wpływem zasad (6.6, 6.8),
  • wiadomości na temat tego, że roztwór soli kuchennej ma odczyn obojętny, więc nie wpłynie w żaden sposób na zabarwienie soku z czerwonej kapusty (1.1, 6.8).

Przykładowy film pokazujący zieloną jajecznicę można znaleźć tutaj, chociaż osobiście radziłbym każdemu samemu zrobić taką jajecznicę:-)

Poniżej bardzo ładny, krótki filmik o wywarze z czerwonej kapusty jako o wskaźniku kwasowo-zasadowym.

Red Cabbage Chemistry at Steve Spangler Science.

Misconceptions – Dobrze jest czy jest źle? Poniedziałek, Sier 20 2012 

Dobrze jest czy jest źle?

Nie tylko polscy uczniowie mają problemy z nauką przedmiotów przyrodniczych. W literaturze można znaleźć pełen obraz uczniowskich koncepcji dotyczących wszystkich działów chemii.

z 3000 badanych uczniów SP (9-10 lat) z Taiwanu (badanie 6-letnie)

  • 51% uważało, że kryształków cukru nie da się połączyć w jedną dużą kostkę.
  • 21% uważało, że najmniejsze drobiny wody i lodu są różne, bo woda może płynąć, a lód nie.
  • 12% uważało, że powietrze jako całość nie może być podzielone na mniejsze elementy, ponieważ nie widać go gołym okiem.

z 7000 badanych uczniów SP (15-16 lat) z Taiwanu (badanie 6-letnie)

  • 27% uważało, że wszystkie kwasy i zasady są toksyczne – na przykład detergenty oraz kwas chlorowodorowy są szkodliwe dla naszego zdrowia.
  • 19% uważało że NaCl, to substancja organicza ponieważ zawiera atom węgla w cząstece (!).
  • 27% uważało że C2H5OH jest zasadą ze względu na obezność ugrupowania OH w cząstece
  • 29% stwierdziło, że C2H5OH ma odczyn obojętny, gdyż wszystkie substancje organiczne posiadają odczyn obojętny.

Wszystkie przykłady pochodzą z artykułu:

A National Survey of Students’ Conceptions of Chemistry in Taiwan

http://www.ingentaconnect.com/content/routledg/tsed/2007/00000029/00000004/art00004