O błędnych mniemaniach w ustach Epikura Sobota, Paźdź 13 2012 

Nie uczty i pochody świąteczne, rozkosze miłości i rozkosze podniebienia przy zastawnych stołach czynią życie słodszym, lecz trzeźwy umysł który… odrzuca błędne mniemania, najwięcej niepokoju sprawiające duszy.

Szkło laboratoryjne i błędne mniemania – misconceptions Czwartek, Paźdź 4 2012 

Jak się rodzą błędne koncepcje uczniów?

W ostatnim roku wielką popularnością cieszą się w Polsce herbaty smakowe z kuleczkami z tapioki.

Nie przeczę, że rzeczywiście są bardzo smaczne, ale to, co zobaczyłem na witrynie jednej z kawiarni oferującej opisywane napoje zmroziło doszczętnie mój chemiczny zmysł estetyki.

Na witrynie można zobaczyć szkoło laboratoryjne wypełnione różnymi kolorowymi cieczami. Szkło, które znajduje się na tej wystawie, zna każdy przyrodnik, który zetknął się w swojej karierze z laboratorium chemicznym.

Połączono je niestety zupełnie bez sensu i w sposób nie mający nic wspólnego z rzeczywistością laboratoryjną.

Dzięki takim przykładom Polscy uczniowie mogą zobaczyć przykładowo, że przez kolumny rektyfikacyjne przelewa się wesoło wielokolorowa ciecz.

Ani ładu ani składu. Żal patrzeć…

Obrazek

źródło zdjęcia: http://madameedith.blogspot.com/2012/04/bubble-tea-w-bubbleology-czy-warto.html

Problemy z wodą w stanie gazowym – misconceptions Niedziela, Wrz 30 2012 

Wyobraźmy sobie dwie sytuacje:

Sytuacja 1.

Podróżujemy wybrzeżem morza Egejskiego i słuchamy opowieści przewodnika na temat historii Izmiru. Kiedy z oddali zaczyna się już ukazywać to nadmorskie malownicze miasto, przewodnik wycieczki zwraca uwagę, że unosi się nad nim biala mgła. Dodaje, że nie jest ona smogiem.

Sytuacja 2.

Dojechalismy już do Izmiru i wjechaliśmy windą dna drugi poziom miasta żeby z góry obserwować nabrzeże. W restauracji zamawiamy aromatyczną kawę po turecku i powoli sączymy gorący płyn. Nad filiżanką unosi się biały obłok…

20120930-113316.jpg

W obu przedstawionych sytuacjach pojawiła się woda: w postaci białej „mgły” oraz białego „obłoku”.
Większość osób, zapytana oto, w jakim stanie znajdowała się woda, o której była przed chwilą mowa, z pełnym przekonaniem stwierdziłaby z pewnością że jest to para wodna. Jest to bardzo powszechne błędne mniemanie.
Para wodna, której ilość w powietrzu jest bardzo zróżnicowana, jest przezroczysta i niewidoczna gołym okiem. To, co można było zaobserwować w czasie wycieczki na wybrzeżu morza egejskiego, oraz nad filiżanką kawy, to maleńkie kropelki wody w stanie CIEKŁYM, na tyle drobne, że unoszące się w powietrzu.

Pary wodnej nie da się zobaczyć.

Błędne mniemania uczniów dotyczące budowy materii – Misconceptions Niedziela, Wrz 23 2012 

Poniżej podaję ciekawy wypis przykladowych błędnych założeń uczniowskich (misconcepcions) znaleziony przeze mnie w czasopiśmie Science Scope (IV/V 2012) w artykule zatytułowanym: A new chemistry.

Cząsteczki są zbyt małe, aby móc je zaobserwować gołym okiem, lub przy użyciu mikroskopu optycznego.

Co o tym sądzą uczniowie?

– Cząsteczki jest małym, ale widzialnym fragmentem materii.
– Atomy są na tyle duże, ze widać je w zwykłym mikroskopie.

2. Cząsteczki nie zmieniają swoich kaształtów i jako pojedyncze indywidua nie odzwierciedlają charakterystycznych właściwości substancji, którą stanowią.

Co o tym sądzą uczniowie?

– Materia jest zbudowana z cząsteczek, które jako indywidua, posiadają charakterystyczne właściwości materii, którą stanowią, a więc puchną, gdy są ogrzewanie, zamarzają, gdy temperatura spada, są plastyczne itd.
– Atomy i cząsteczki rosną w trakcie topnienia substancji.
– Atomy stają się większe kiedy substancja zmienia fazę z cieklego do gazowej.
– Rozmiar cząsteczek wody zależy od temperatury.
– W fazie gazowej rozmiary cząsteczek wody są największe.

3. Atomy łączą się tworząc cząsteczki.

Co o tym sądzą uczniowie?

– Atomy są większe niż cząsteczki.

4. Produkty rekacji chemicznych są w inny sposób związane niż ich substraty.

Co o tym sądzą uczniowie?

– Produkt reakcji chemicznej stanowi mieszaninę substartów.

5. Bąble, które tworzą się w wodzie, która wrze są wypełnione parą wodną.

Co o tym sądzą uczniowie?

– Bąble powstające w trakcie września wody są wypełnione ciepłem, powietrzem, wodorem i tlenem (powstającymi jako produkty rozkładu wody)
– W czasie gotowania ciepło powoduje rozkład wody.

Taka wiedza może byc przydatna zarówno w nauczaniu jak i przy sprawdzaniu wiedzy uczniów. Ja na pewno poukładam parę zadań na ten temat.

Oryginalne teksty, na podstawie których powstała ta skrótowa kompilacja, to:

1.Garnett, P.J., P.J. Garnett, and M.W. Hackling. 1995. Students’ alternative conceptions in chemistry: A review of research and implications for teaching and learning.Studies in Science Education 25: 69–95.

2. Griffiths, A.K., and K.R. Preston. 1992. Grade-12 students’ misconceptions relating to fundamental characteristics of atoms and molecules. Journal of Research in ScienceTeaching 29 (6): 611–28.

3. Johnson, P. 2000. Children’s understanding of substances, part 1: Recognizing chemical change. International Jour-nal of Science Education 22 (7): 719–37.

Misconceptions – błędne mniemania uczniów w chemii Niedziela, Wrz 16 2012 

Slowo misconceptions można w wolnym tłumaczeniu przełożyć na język polski jako błędne, mylne mniemaniu uczniów, biorące swój poczatek w stereotypach i obserwacjach z zycia codziennego.

Ostatnio, podróżując pociągiem, obserwowałem ojca jadącego z córka w wieku około sześciu lat. Czytali razem gazetę przeznaczona dla dzieci. Były w niej wierszyki o zwierzętach. Tata czytał je na głos, a córka miała zgadywać jakiego zwierzęcia dotyczy wierszyk. Jeden z wierszykow dotyczył wielbłąda. Kiedy dziewczynka zapytała tatę po co wielbłądowi garb, on odpowiedział, że w garb wypełniony jest wodą, żeby wielbłąd nie umarł z pragnienia na pustyni. Widać skąd moga się brac błędne mniemania uczniów. Sam pamiętam jeszcze ze starych książek do przyrody, ze na każdym jeżu musiało zawsze być jabłko. Stąd moje wieloletnie przekonanie, że jeże są wegetarianami:-)

A co z chemią?

Wszystkie kwasy są żrące.
Wszystkie kwasy są ciekłe.
Kiedy coś ogrzewamy, to cząsteczki rosną lub puchną.

itd.

Jeśli jesteście bardziej zainteresowani problemem błędnych założeń uczniów z chemii, warto odwiedzić stronę, do której link znajduje się poniżej. Mozna na niej znaleźć kilkudziesięciostronicowy raport dotyczący opisywanego problemu, jak rownież przykładowe zestawy zadań i narzędzi dydaktycznych, którymi posługiwano się, aby zbadać ten problem.

link do strony RSC